Δημιουργείται εύκολα μία διάχυτη εντύπωση ότι ο Επίκουρος ήταν ήρεμος, πράος και φιλάνθρωπος και αυτό είναι σωστό, όπως το επιβεβαιώνει ο Διογένης Λαέρτιος. Αν υποθέσουμε όμως πως η μορφή του Επίκουρου έρχεται κατάματα αντιμέτωπη με κάποια σκληρή και επικίνδυνη πραγματικότητα, με μία κατάσταση ζωής ή θανάτου, άραγε τότε πως θα φανταστούμε τον Επίκουρο;

Μάλλον αμήχανο και παθητικό; Ίσως και λίγο Στωϊκό;;;;

Μεταφέρω μόνο δύο φράσεις του Επίκουρου, από το απόσπασμα της επιστολής προς Ιδομενέα, που σώθηκε από τον Σενέκα.

Μου θύμησε τα ντοκυμαντέρ της τηλεόρασης από την άγρια ζωή:

“. . . . . θα επιχειρήσεις κάτι μόνο όταν μπορείς να το επιχειρήσεις στις κατάλληλες συνθήκες και στην κατάλληλη ευκαιρία. Μα όταν έρθει η κατάλληλη ευκαιρία να είσαι έτοιμος να την αρπάξεις . . . .”, “όταν σκέπτεσαι την φυγή απαγορεύεται να μένεις άπραγος . . . υπάρχει ελπίδα για διέξοδο ακόμα και από τις πιο δυσκολότερες καταστάσεις, εφόσον δεν βιάζεσαι πριν από την ώρα σου και δεν διστάσεις σαν θα φτάσει η κατάλληλη στιγμή. . .”.

Ψυχολογική δομή που επιτρέπει την επιβίωση σε σκληρές συνθήκες. Η ψυχή του πολεμιστή που συνδέεται με το ένστικτο αλλά και την στρατηγική σκέψη. Η Θεά Αθηνά ξεπροβάλλει πίσω από τον Επίκουρο.

Γεώργιος Καπλάνης