1946 -1949
(του Γιώργου Καπλάνη και του Κώστα Καλεύρα)
Έχουν γραφεί πολλά γι’ αυτήν την περίοδο. Εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες. Μόνο που αυτή η περίοδος δεν ξεκίνησε το 1946, αλλά πολύ πιο πριν, και ούτε τέλειωσε το 1949, γιατί συνεχίζεται και σήμερα.
Εμείς θα δούμε το θέμα με την Επικούρεια ματιά. Δηλαδή με την χρήση του Κανόνα και της Επικούρειας Ηθικής.
-//-
Με αυτό το σκεπτικό ας περιγράψουμε και εμείς τα γεγονότα:
Εμείς είμαστε Έλληνες και κατοικούμε στην Ελλάδα. Όμορφη η Ελλάδα!
Κατοικούμε λοιπόν σε μια όμορφη πολυκατοικία.
Κάποια στιγμή οι κάτοικοι του ρετιρέ (ή του ισογείου) διαπίστωσαν ότι οι κάτοικοι του ισογείου (ή του ρετιρέ) κάνουν πολύ κακό στην πολυκατοικία και πρέπει να τους εξοντώσουν. Το ίδιο αποφάσισαν και οι κάτοικοι του ισογείου (ή του ρετιρέ) για τους κατοίκους του . . . . .να μην τα γράφω, καταλάβατε. Ξέσπασε μεταξύ τους λυσσαλέος πόλεμος. Οι δύο αντίπαλοι συγκρούστηκαν σκληρά από όροφο σε όροφο.
Και όταν τέλειωσαν οι συγκρούσεις, ολόκληρη η πολυκατοικία έμεινε ρημαδιό.
Άσχημη η Ελλάδα.
Με την Επικούρεια ματιά, χρησιμοποιώντας και τα συναισθήματα ως κριτήρια αληθείας, μπορούμε να περιγράψουμε την κατάσταση με δύο λέξεις:
Πολύς πόνος.
Βέβαια επικαλούνται πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους και διάφορα άλλα τέτοια σκουπίδια. Ας τα επικαλούνται. Δεν χρησιμοποιούν τα συναισθήματα ως κριτήρια. Απαντούν στον πόνο με νοητικές κατασκευές. Παγωνιά. Μένουν φυλακισμένοι μέσα στα ψυχρά κάγκελα της πολιτικής και της ιδεολογίας.
-//-
Ακόμα υπάρχει και ο νόμος του αποκλειομένου μέσου που έπαιξε ρόλο: ή Α, ή όχιΑ, που καταλήγει στο: ή με εμάς ή με αυτούς. Όλοι αυτοί που εφαρμόζουν τον νόμο αυτόν στην πράξη, αν ανοίξουν λίγο τα ματάκια τους, θα προσέξουν το εξής: Οτι ο νόμος αυτός δέχεται πως στην πολυκατοικία υπάρχει το ρετιρέ και το ισόγειο και ότι ανάμεσα στα δύο αυτά δεν υπάρχει κανένας άλλος όροφος. Θα προσέξουν επίσης ότι εκείνη την περίοδο, και συγκεκριμένα το έτος 1948, ο Αλέκος Σακελλάριος γύρισε το έργο «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», που έδωσε έκφραση σε όλους όσους απέκλεισε ο νόμος του αποκλειομένου μέσου. Δηλαδή σε όλους τους ενδιάμεσους ορόφους. Και μάλλον γι’ αυτό η ταινία διαχρονικά αγκαλιάστηκε από όλους σχεδόν τους Έλληνες.
–//–
Επίσης υπήρχε και ο διαλεκτικός υλισμός: Θέση – Αντίθεση – Σύνθεση. Πολύ καλή θεωρία. Οι θιασώτες αυτής της θεωρίας προσπάθησαν να την εφαρμόσουν στην πράξη. Και το κατάφεραν κατά 66,666%, δηλαδή κατά 2/3. Το κατάφεραν στην Θέση, το κατάφεραν στην Αντίθεση, αλλά απέτυχαν στην Σύνθεση. Από γενική άποψη πέτυχαν το: Θέση – Αντίθεση – Καταστροφή. Μόνο που για να περάσεις στις εξετάσεις της κοινωνίας πρέπει να απαντήσεις σωστά και στα τρία θέματα. Αν κάνεις λάθος στο ένα, τότε κόβεσαι.
Όσα γράφονται παραπάνω, τα βλέπει κανείς από την σκοπιά του Κανόνα.
Από την σκοπιά της Ηθικής τα πράγματα αγριεύουν λιγάκι περισσότερο.
-//-
Διότι τότε, λέει, διεθνείς και ισχυροί παράγοντες βάλανε ισχυρές τρικλοποδιές στην Ελλάδα και δημιουργήθηκαν τέτοιες καταστάσεις που αναγκαστικά, θέλαμε δεν θέλαμε, φτάσαμε στην περίοδο 1946 – 1949. Φτάσαμε δηλαδή στην περίοδο όπου το ρετιρέ και το ισόγειο της προαναφερομένης πολυκατοικίας έπρεπε να επιτελέσουν το καθήκον τους. Όχι το ίδιο καθήκον και οι δύο. Ο καθένας το δικό του. Και το επετέλεσαν. Και προκάλεσαν πολύ πόνο.
Αν σε γενικές γραμμές τα πράγματα συνέβησαν κάπως έτσι, τότε πρόκειται για ένα Στωϊκό σκηνικό:
Τα πράγματα που τραβάνε τον δρόμο τους χωρίς να μας ρωτήσουν, μέσα στα πλαίσια μιάς ευρύτερης ιστορικής αναγκαιότητας. Συνεπώς ή θα ακολουθήσουμε την πορεία των πραγμάτων ή θα μας τραβολογήσουν αυτά σε αυτήν την υποχρεωτική πορεία. Είναι καθήκον μας να το κάνουμε. Τα συναισθήματα δεν παίρνουν μέρος στο παιχνίδι αυτό. Κατά την εκτέλεση του καθήκοντος αυτού μας είναι αδιάφορος ο πόνος, ο δικός μας και των άλλων.
Άντε τώρα ένας Επικούρειος να συνεννοηθεί με δαύτους. Άντε να δεχτείς ότι την περίοδο 1946 – 1949 την όρισε το κισμέτ της Ελλάδας.
Αν μπορούσε κάποιος, με ένα μαγικό τρόπο να τους μιλήσει και να τους πείσει: Παιδιά, προδώστε τις αρχές σας, πατήστε τον όρκο σας, μην εκτελείτε το καθήκον σας, εγκαταλείψτε την θέση σας, κυνηγήστε την ζωή, την ευχάριστη ζωή, την δημιουργία, τον έρωτα. Τότε η λύση θα βρισκόταν πολύ γρήγορα και η Ελλάδα θα είχε γλυτώσει. Και να μην ξεχνάτε ότι η σύγκρουση μέσα στην ίδια την κοινωνία είναι, κατά κανόνα, παίγνιο αρνητικού αθροίσματος*. Αποδείχθηκε άλλωστε.
Είναι ολοφάνερο ότι ο στρατηγικός στόχος του Επικουρείου στην παραπάνω περίοδο θα ήταν η αποφυγή του πόνου.
Και επειδή γνωρίζω τι κολλημένα μυαλά κυκλοφορούν, θα κάνω μία παράβαση και θα αναφερθώ μόνο για μια φορά σε πολιτικά πρόσωπα: Ο Γιάννης Πασσαλίδης και ο Γεώργιος Παπανδρέου είχαν προσπαθήσει να εμποδίσουν να έλθει εκείνη η περίοδος 1946 – 1949. Να εμποδίσουν τον πόνο.
Καθόλου άσχημο που οι δύο παραπάνω πολιτικοί ακολούθησαν τις απόψεις των Επικουρείων.
Ότι δηλαδή ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη υπάρχει ένας τεράστιος ενδιάμεσος χώρος, όπου θα παλέψεις εναντίον του πόνου σπιθαμή προς σπιθαμή. Ότι μπορεί να μαλώνουν στην πολυκατοικία αλλά αυτό δεν αποκλείει να συμφωνήσουν να κλειδώνουν την είσοδό της για να μην μπαίνουν κλέφτες ή να μην καταστρέφουν τους σωλήνες του καλοριφέρ για να μην παγώσουν.
Πράγμα που σημαίνει ότι οι Επικούρειες θέσεις δεν είναι απλώς λόγια. Έχουν βάσεις και δομή. Είναι ρωμαλέες θέσεις που μπορούν να κλονίσουν τις ακίνητες απολιθωμένες καταστάσεις.
Θεσσαλονίκη Μάρτιος 2022
Παίγνιο αρνητικού αθροίσματος *
https://www.militaire.gr/ti-einai-polemos-i-apantisi-apo-ton-napoleonta-tin-ora-poy-o-kosmos-allazei-l-mystakidoy/