Είσαι αντιφασίστας;
-Όχι.
Είσαι αντικομουνιστής;
-Όχι.
Είσαι αντιρατσιστής, αντιεξουσιαστής, αντι – μαρξιστής, αντι-ναζί ;
-Όχι. Τίποτε από όλα αυτά τα «αντί. . .». Ούτε καν αντι-εραστής. Είμαι σκέτος εραστής. Της Επικούρειας Φιλοσοφίας.

–//–

ΓΕΝΙΚΩΣ,
Τα «αντι. . .» δίνουν και παίρνουν στον χώρο της πολιτικής και της κοινωνίας.
Είναι πολύ βολικά! Δεν χρειάζεται να έχεις θέσεις και να μπαίνεις στον κόπο να αιτιολογείς αυτές τις θέσεις. Γιατί να δυσκολεύεις την ζωή σου;
Γενικώς τα «αντι. . .» κάνουν τα πράγματα πιο απλά, πιο αποτελεσματικά και πιο ξεκούραστα. Διότι κολλάς μία ταμπέλα και απαλλάσσεις τον εαυτό σου και τους άλλους, (όσους σε πιστέψουν), από τον μπελά των εγκεφαλικών λειτουργιών.
—–
Αυτό το κολπάκι με τα ¨αντί¨ είναι, βέβαια, παλιό. Και είναι γεμάτο πονηριές.
Δηλώνεις τι δεν είσαι, αλλά δεν δηλώνεις τι είσαι. Εγώ για παράδειγμα δηλώνω αντικομουνιστής. Αυτό σημαίνει ότι δεν υποστηρίζω τον Στάλιν, αλλά είναι άγνωστο αν υποστηρίζω τον Χίτλερ ή την Δημοκρατία.
Είναι σα να λες: Δηλώνω ότι δεν είμαι παπάς.
Αλλά σε αυτά θα αναφερθούμε παρακάτω.
Σήμερα όμως αυτό το κολπάκι με τα ¨αντι¨ πήρε μεγάλες διαστάσεις. Και μάλιστα ανάμεσα σε ανθρώπους που, αντί (!) απλώς να κατεδαφίζουν θα έπρεπε να κάτσουν να σκεφτούν και να προτείνουν λύσεις στην κοινωνία.
Από την θέαση της Επικούρειας φιλοσοφίας θα το ερευνήσουμε κυρίως πάνω σε δύο άξονες: Των Πρώτων Αρχών και του Κανόνα.

ΠΡΩΤΕΣ ΑΡΧΕΣ
Και όταν μιλάμε για τις πρώτες αρχές στην Επικούρεια φιλοσοφία, ξεκινάμε από την φύση των πραγμάτων. Την ατομική θεωρία.
Όταν λοιπόν το άτομο παρεγκλίνει από την τροχιά που ακολουθούν τα άλλα άτομα, το κάνει διότι έχει μέσα του αυτήν την δύναμη. Όπως έλεγε και ο Διογένης Οινοανδέας ¨έστιν δύναμις παρεγκλιτική εν ταις ατόμοις¨. Με άλλα λόγια, η αιτία για την κίνησή του βρίσκεται μέσα του και δεν είναι μια απλή αντίθεση – αντίδραση – που εξαρτάται (ή πηγάζει ή προκαλείται) από την κίνηση των άλλων ατόμων. Γι αυτό ο Μαρξ μίλησε για ¨αφηρημένη δυνατότητα¨. Διότι η κίνηση αυτή, από μόνη της, αφαιρεί τις αιτίες που πηγάζουν έξω από το άτομο.
Για να το πούμε με όρους του Νίτσε, ο άνθρωπος που θέλει να έχει αξιοπρέπεια, να είναι πρόσωπο με αξία, αυτοπροσδιορίζεται. Δεν ετεροπροσδιορίζεται.
Να γιατί λέμε ότι ο Επικούρειος είναι αυτόνομος.
Όλη η Επικούρεια φιλοσοφία προσπαθεί να συμβουλεύσει τους ανθρώπους να κρίνουν, να αποφασίζουν και να λειτουργούν σύμφωνα με την δική τους ωφέλεια, δηλαδή την ηδονή. Και την ηδονή θα την πετύχουν μόνον αν στηριχθούν στα δικά τους ¨προσωπικά δεδομένα¨. Όχι στα ¨προσωπικά δεδομένα¨ των άλλων.
Την πραγματικά ευχάριστη ζωή θα την πετύχεις μέσα από την δική σου δημιουργία, που θα στηρίζεται στα δικά σου ψυχικά και σωματικά δεδομένα.
Πιο απλά, όταν χάνει η ομάδα που δεν χωνεύεις, χαίρεσαι. Αυτό όμως που θα σε κάνει να πεταχτείς επάνω από την χαρά σου, είναι όταν βάζει γκολ η δική σου ομάδα.
Γι΄ αυτό, νομίζω, ότι όσοι χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους ως αντι . . .τέτοιο, τελικά δεν έχουν καλές σχέσεις με την ηδονή,
Χώρια οι τυχόν παρεξηγήσεις:
Αντιναζιστής και εσύ;
Και εγώ!
Να ρίξουμε τον Χίτλερ.
Να τον ρίξουμε!
. . . . . . . . . . .
Τώρα που τον ρίξαμε, τι κάνουμε;
Τώρα φέραμε τον Στάλιν!
. . . Τον Στάλιν; Πως έγινε; Συγγνώμην, εγώ άλλο εννοούσα . .. έγινε παρεξήγηση. . .

Ο ΚΑΝΩΝ
Και μόνον το πρώτο συνθετικό «αντι. . .», μας μεταφέρει συνειρμικά στην ¨αντίθεση¨ και από εκεί στην ¨θέση¨. Και όλο μαζί στο ¨θέση – αντίθεση – σύνθεση¨. Δηλαδή την Διαλεκτική.

Η Διαλεκτική δεν χρησιμοποιείται πλέον στις αναλύσεις, αλλά τα ζόμπι της διαλεκτικής συνεχίζουν να κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Ακόμα και ανάμεσα στους Επικούρειους.
Γιατί;
Είναι πολύ απλό: Χρειάζεται λιγότερη σκέψη, λιγότερη κούραση. Ο ενεργοβόρος εγκέφαλος περιορίζει την λειτουργία του στο ρελαντί, και πετυχαίνει μικρή κατανάλωση ενέργειας.
Στην πράξη τώρα, αυτά τα «αντι. . .» στηρίζονται στον Νόμο του αποκλειομένου μέσου του Αριστοτέλη. Αυτόν τον Νόμο που λέει: «Α» ή «όχι Α». Δηλαδή: ή είσαι, ή δεν είσαι, Έλληνας, φαλακρός, τίμιος, άνδρας, μορφωμένος, γέρος, ατρόμητος, πράσινος, κόκκινος κλπ. Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης των πραγμάτων είναι ή όλα ή τίποτε. Δεν δέχεται να υπάρχει μία ρωγμή στο ντουβάρι του, έστω και αν από εκεί θα μπει μία αχτίδα φωτός. Δεν μένει παρά να πέσει πάνω στο άλλο ντουβάρι που έρχεται από απέναντι.
Ο Επικούρειος Κανών δεν δέχεται να χρησιμοποιήσει αυτό το «Α» ή «όχι Α». Αυτό δεν είναι μέσα στην φύση των πραγμάτων έλεγε ο Επίκουρος. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα υπάρχει ένα τεράστιο πεδίο, το οποίο δεν μπορούμε να πούμε οτι δεν υπάρχει.
Εξ άλλου, όσο ανεβαίνει ο ήλιος τόσο χάνεται το σκοτάδι (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει πραγματικό σκοτάδι. Και όσο μειώνεται ο πόνος, τόσο αυξάνεται η ηδονή, όπως αναφέρει η Επικούρεια φιλοσοφία.
—–
Αναλύσεις σε αυτό το θέμα του Κανόνα υπάρχουν πολλές στην ομάδα μας, με ιδιαίτερη προσοχή στην εργασία «Πολλαχός Τρόπος» του Δημήτρη Άλτα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αυτό ήταν το Α΄ΜΕΡΟΣ. Στο Β΄ΜΕΡΟΣ, με βάση όσα αναπτύξαμε παραπάνω, θα εξετάσουμε τα ¨αντι. . .¨ που ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την κοινωνία μας και εμάς.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΠΛΑΝΗΣ