ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ :
Για το Μουσείο ή για το νεκροταφείο ;
(Ένα κείμενο από την ¨Ομάδα Ανάλυσης και Βιωματικής Εφαρμογής της Επικούρειας Φιλοσοφίας Σήμερα¨)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Επικούρεια φιλοσοφία ποτέ δεν πεθαίνει.
Και να κάψεις όλα της τα βιβλία, και να απαγορέψεις τελείως την διδασκαλία της, στο τέλος θα εμφανιστεί ξανά. Διότι παράγεται μέσα από την φυσική διαδικασία. Και όσο λειτουργούν οι νόμοι της φύσης, η Επικούρεια φιλοσοφία θα βρίσκει και θα εξηγεί: ¨ τι μπορεί να γίνει και τι όχι, και σε ποιους ακλόνητους νόμους βασίζεται η δύναμη στο κάθε τι¨.
Αρκεί να μπει μπροστά ένας γενναίος άνθρωπος με νου και λογισμό, που ¨θα διαβεί τους πύρινους φράχτες του ουρανού¨.
Η Επικούρεια φιλοσοφία ποτέ δεν πεθαίνει.
Μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει.
Μπορούμε όμως εμείς οι ίδιοι να την εμφανίζουμε ως ένα νεκρό σώμα.
Κεφ. Α΄ Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ και το ¨ΤΙΠΟΤΕ¨.
Τα έχει γράψει ο Επίκουρος. Η φιλοσοφία θα σε βοηθήσει να ζήσεις την ζωή σου, να ξεπεράσεις τον πόνο και να απολαύσεις την ευχαρίστηση. Αν δεν το κάνει αυτό, είναι σαν το φάρμακο που δεν θεραπεύει. Ένα τίποτε. Και η Επικούρεια Φιλοσοφία είναι σαν το καλό φάρμακο. Μόνο που πρέπει να το πάρεις αυτό το φάρμακο, δηλαδή να ζήσεις σύμφωνα με την διδασκαλία της. Αλλιώς, μπορείς να είσαι οτιδήποτε άλλο, αλλά από Επικούρεια Φιλοσοφία . . . . .τίποτε.
Πέρα όμως από την ηθική, η φιλοσοφία αυτή διδάσκει και έναν τρόπο σκέψης, που εναρμονίζεται πλήρως με την φύση, δηλαδή τον Κανόνα. Εάν δεν εφαρμόζεις τον Κανόνα, αλλά κάτι άλλο – διότι δεν μιλάμε για τελείως άδειο κεφάλι – τότε είσαι παιδί μου αυτό το κάτι άλλο. Αλλά από Επικούρεια Φιλοσοφία . . . . . τίποτε.
Κεφ. Β΄ ΩΣ ΜΟΥΣΕΙΑΚΟ ΕΙΔΟΣ
Είναι απλό. Παίρνεις την Επικούρεια Φιλοσοφία, την τοποθετείς σε ένα βάθρο, κάπως ψηλά, έρχεται ένας ξεναγός, που ονομάζεται Επικούρειος, και αρχίζει την ξενάγηση:
Ο Επίκουρος γεννήθηκε . . . . έζησε. . . . . .έγραψε. . . . τα έργα του είναι αυτά . . . . εκεί λέει αυτό . . . παραπέρα λέει το άλλο . . . .ο Λουκρήτιος ήταν . . . . γεννήθηκε. . . . . έγραψε . . . . . το έργο του σώθηκε τότε . . .στο τάδε μοναστήρι . . . . κλπ, κλπ.
Αργότερα η ξενάγηση γίνεται πιο σύνθετη:
Ο Επίκουρος επηρέασε τον τάδε φιλόσοφο, που και εκείνος μαζί με κάποιον άλλον φιλόσοφο επηρέασαν έναν άλλο φιλόσοφο και πάει λέγοντας. Εδώ, για να ανεβάσεις το κασέ θα πρέπει να συνδέσεις τον Επίκουρο με κάποιο όνομα που πουλάει στην αγορά. Αν συνδέσεις για παράδειγμα την Επικούρεια Φιλοσοφία με το τρανταχτό όνομα του Μαρξ, δεν σου λέω τίποτε. Γκραν – Σουξέ.
Οπότε, όπως σε όλα τα μουσεία εισπράττουν εισιτήριο, και εδώ κάποια οφέλη θα προκύψουν. Για τους ξεναγούς. Για παράδειγμα: Σήμερα ο Γεώργιος Πολυλογάς θα μιλήσει για την σχέση του Λουκρήτιου με τον Μαρξ.
Έχουμε και λέμε:
Λουκρήτιος ένα, Μαρξ δύο, Γεώργιος Πολυλογάς τρία.
Παρακαλώ τα δύο φωτοστέφανα που παραγγείλαμε να γίνουν τρία.
Τίποτε το σπουδαίο, η νόμιμη προμήθεια.
Οπωσδήποτε οι ξεναγοί προσφέρουν αρκετά. Προσφέρουν γνώση. Και αυτό είναι σημαντικό, αλλά μέχρι εκεί. Η σκέτη γνώση δεν είναι Επικούρεια Φιλοσοφία.
Θα μου πει κάποιος ότι αυτό μπορούν, αυτό κάνουν. Εγώ θα πω μπράβο τους. Αρκεί να κάνουν ότι και ο Πύρος Δήμας. Ο Πύρος Δήμας άπλωσε το χέρι του και πήρε το στεφάνι του καλύτερου όλων στην κατηγορία του. Των ογδόντα πέντε κιλών. Δεν χοροπηδούσε να φτάσει να αρπάξει το φωτοστέφανο της παραπάνω κατηγορίας.
Κεφ. Γ΄ Η ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ Η ΠΡΑΞΗ
Είναι σε όλους γνωστό, αλλά θα το θυμίσω. Η γνώση διδάσκεται και μεταδίδεται. Η Ηθική δεν μεταδίδεται. Μετακενώνεται διά της πράξεως.
Δηλαδή, ένας Επικούρειος διδάσκει, για παράδειγμα, την παρρησία, χωρίς να παπαγαλίζει συνεχώς το αντίστοιχο κείμενο, αλλά εφαρμόζοντας την παρρησία στην πράξη, στην ίδια του την ζωή. Χωρίς να κάνει την επιλογή ότι αυτό δεν με συμφέρει άρα δεν το λέω, το άλλο με συμφέρει αν το παραποιήσω, άρα του αλλάζω τα φώτα.
Η διδασκαλία της Επικούρειας φιλοσοφίας με τα λόγια, που δεν συμφωνούν με την πράξη, την σκοτώνει. Η Επικούρεια φιλοσοφία όχι μόνο παύει να υπάρχει, αλλά συκοφαντείται με τρόπο που να δυσκολεύεται να σηκώσει κεφάλι στο μέλλον.
Για να κάνω έναν παραλληλισμό: Σκοτώνουν μία χελώνα και αφήνουν το κέλυφος αδειανό. Και ένα άδειο κέλυφος χελώνας δεν είναι χελώνα. Είναι τα λόγια τους χωρίς την πράξη. Με οσμή σαπίλας.
Κεφ. Δ΄ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Ό,τι έχουμε αναφέρει παραπάνω οτι ισχύει σε ατομικό επίπεδο, κατά αναλογία, ισχύει και γιά μία συλλογικότητα.
Είτε πρόκειται για μουσείο, είτε πρόκειται για κέλυφος, η ουσία της Επικούρειας φιλοσοφίας, δηλαδή το φάρμακο, λείπει.
Αυτό είναι μία τεράστια δομική δυσκολία.
Και αυτή η δομική δυσκολία, δηλαδή αυτό το ηθικό κενό στα θεμέλια, εμποδίζει να χτίσουμε στο σήμερα.
Εμποδίζει κάθε δημιουργική στάση στο Σήμερα.
Και εμποδίζει να ανθίσει σήμερα το λουλούδι της Επικούρειας Φιλοσοφίας.
Η στείρα αυτή κατάσταση είναι ολοφάνερη.
Και αναγκαστικά βγαίνει στην επιφάνεια η βασική και σωτήρια επιλογή των δημοσίων σχέσεων: Όταν παραγίνεται ρουτίνα το να παπαγαλίζουμε ξανά και ξανά, τα ίδια και τα ίδια, τότε η λύση είναι να καλούμε άλλους, έξω από την υπόθεση της Επικούρειας Φιλοσοφίας, να μιλήσουν περί ανέμων και υδάτων. Αρκεί βέβαια να κάνουν καλή λεζάντα.
Μόνο που το λουλούδι ανθίζει από μέσα προς τα έξω και όχι από έξω προς τα μέσα. Δηλαδή η συλλογικότητα θα έπρεπε να στέλνει προς τα έξω ομιλητές, για να ανοίξει τους ορίζοντες. Και όχι από έξω να έρχονται μέσα στην συλλογικότητα και να λέει ο καθένας τον δικό του καημό.
Λεπτομέρειες θα μου πεις. Εμείς τέτοιες δομικές δυσκολίες τις καταπίνουμε αμάσητες.
Πάντως για να λειτουργήσει ένα τέτοιο σύστημα ανεύρεσης και παρουσίασης ομιλητών απαιτείται ένα υψηλό επίπεδο χειρισμών και δημοσίων σχέσεων.
Και, ναι μεν η Επικούρεια συλλογικότητα στην ουσία δεν υπάρχει ως Επικούρεια, υπάρχει όμως στην θέση της ένας Οργανισμός Δημοσίων Σχέσεων.
Εξ άλλου αυτό δίδασκε ο Επίκουρος: Public Relations.
Κεφ. Ε΄ ΤΟ ΟΡΑΜΑ
Πριν πολλά χρόνια ο Κώστας Καλεύρας και ο Γιώργος Καπλάνης διάβασαν μία αγγελία στο περιοδικό ¨ΚΗΠΟΣ¨, που εξέδιδε ο Μάριος Βερέτας. Την αγγελία την είχε γράψει ο Θανάσης Μερτζανίδης και καλούσε τους φίλα προσκείμενους προς την Επικούρεια φιλοσοφία να του τηλεφωνήσουν για να συναντηθούν να δημιουργήσουν Επικούρειο Κήπο. Όλα αυτά στην Θεσσαλονίκη.
Τότε είπαν: Τον φτιάχνουμε τον Κήπο.
Αυτοί είδαν πρώτοι τον Κήπο Θεσσαλονίκης, δέκατα του δευτερολέπτου μετά την γέννησή του. Αργότερα το ανακοίνωσαν και σε άλλους. Από τα παλαιότερα μέλη ήταν και η Ελένη Παπαδοπούλου, η Έλλη Πένσα και ο Δημήτρης Άλτας.
Είχαμε όμως όραμα. Μία ομάδα ενωμένη με την φιλία, που θα χρησιμοποιεί τον Κανόνα για να αναλύει την σημερινή πραγματικότητα και να συνθέτει λύσεις. Οι οποίες θα είναι συστημικά ενταγμένες στην Επικούρεια Φιλοσοφία. Όπου θα περνάμε όμορφη ζωή, σπάζοντας την φυλακή της καθημερινότητας.
Μία ομάδα Επικουρείων που θα προσπαθήσει να ¨διαβεί τους πύρινους φράχτες του ουρανού¨. Και βέβαια άλλοτε οι φράχτες αυτοί ήταν ήταν τότε η θεοκρατία. Σήμερα ποιός είναι; Η παγκοσμιοποίηση; Οι ιδεολογίες; Ο ιδεαλισμός; Η θεοποίηση του κέρδους χωρίς όρια; Η προσχεδιασμένη ανάγκη; Αυτά όλα θα αναλύονται βήμα – βήμα. Και θα ερευνάται συνεχώς ¨τι μπορεί να γίνει και τι όχι¨. Στο Σήμερα.
Αλλά δεν χωρούν όλα σε αυτήν την εργασία.
Αλλά, . . . . . . το όραμα πραγματοποιείται. Σήμερα.
Θεσσαλονίκη Σεπτέμβριος 2021